Vorm, vent en inhoud

'Wat vind jij zo mooi aan onderwijs? Waarom heb jij ervoor gekozen?' vroeg ze op een gegeven moment. Waar we vaak discussiëren over wat goed onderwijs is en hoe de lessen eruit zouden moeten zien, was dit werkelijk de eerste keer dat deze vraag me gesteld werd. Ik moest even nadenken en stond behoorlijk te kijken van de volzin die er vervolgens uitrolde: 'Mijn idee van onderwijs is dat je jezelf dienstbaar stelt aan de student. Jij maakt je ondergeschikt, zodat hij kan shinen. Dat vind ik zo mooi.'

Ik heb er nog een tijdje over nagedacht na het gesprek en voor mij is dit toch wel de kern van wat een goede docent is. Het klinkt misschien wat nederig, maar dat is het voor mijn gevoel niet. Door oprechte interesse te tonen in studenten, door naar ze te luisteren, door een rolmodel te zijn en door je constant af te vragen wat ze nodig hebben, bereik je in mijn ogen het meest. Ik weet dat docenten gezien worden als mensen die zich graag als het middelpunt van het universum zien, die graag uren aan het woord zijn en die vooral ook heel graag klagen over hoe zwaar ze het wel niet hebben, maar de meerderheid laat zijn eigen studenten en leerlingen vooral graag tot bloei komen en doet dit met heel veel plezier.

Er staat een leuk filmpje online van twee professoren die recht tegenover elkaar staan als het gaat om lesgeven: het gaat om de inhoud en als die je niet interesseert dan hoor je hier niet, versus: je moet studenten wel een beetje tegemoetkomen door de stof op een behapbare en amusante manier aan te bieden. Dit is een soort nieuwe vorm-vent-discussie. Er is voor beide standpunten wat te zeggen, maar een van de professoren, Jan Derksen, zegt eigenlijk dat een docent geen meerwaarde heeft en dat geloof ik niet.

Zullen we over een paar jaar les krijgen van robots of via MOOCs, omdat die ook kennis over kunnen brengen? Zal de docent alleen nog een coach zijn, omdat we alle kennis zelf op kunnen zoeken? Voor een mix tussen vakkennis en iemand die gelooft in jouw kunnen kom je al snel uit bij gewoon een goede docent. Dat klinkt helaas erg degelijk en niet zo 21st Century, maar het is al millennia lang heel effectief.