Tata's

De redactie van De Correspondent wil meer diversiteit in haar witte team. Een van de reacties van Nieman hierop was: “We hebben (…) het geprobeerd, een soort positieve discriminatie, maar ja, als iemand bijvoorbeeld de Nederlandse taal niet beheerst, dan houdt het gewoon op.” Daarbij plaats ik graag twee kanttekeningen. Ten eerste: er wordt hier verondersteld dat vrijwel iedereen met een biculturele achtergrond en/of een andere kleur een taalachterstand heeft. Ten tweede: witte Nederlanders hebben kennelijk geen taalproblemen.

Ik kan u verklappen: mijn studenten zijn vaker wit dan gekleurd, en dat komt niet doordat er meer witte hbo-studenten zijn. Zelf hoor ik ook weleens opmerkingen in de klas als: “Maar jij bent toch gewoon een tata? Wat moet je dan met Nederlandse les?” Dus ook onder studenten leeft het vooroordeel soms nog dat ‘tata’s’ (een ‘aardappelhoofd’, volgens het straatwoordenboek) geen taalproblemen hebben.

Het is ook niet waar dat er een duidelijk onderscheid is te maken tussen de taalproblemen van moedertaalsprekers van het Nederlands en meertalige studenten. Dat is te makkelijk. Studenten die het Nederlands later hebben geleerd hebben vaak meer moeite met lidwoorden, zinsbouw en woordenschat, maar dat geldt lang niet voor alle meertalige studenten.

Wat over het algemeen bij veel studenten misgaat is het ordenen en selecteren van informatie in hun hoofd en daarmee het aanbrengen van een heldere opbouw en het leggen van verbanden in hun schrijfproducten. Dat overstijgt eigenlijk de clichéproblemen als werkwoordspelling en weten wanneer je wel of geen komma zet. Je hebt er meer voor nodig dan wat regeltjes. Het vraagt om verbetering van de denkvaardigheid van studenten, iets waar eigenlijk te weinig aandacht voor is in het (hoger) onderwijs.

Een goede journalist is in dit opzicht niet iemand die geen taalfouten maakt. Een goede journalist is iemand die de informatie in zijn hoofd op een rijtje heeft en deze daardoor helder en goed gestructureerd op papier kan zetten. Dat veel studenten dit lastig vinden is een feit, maar het heeft niets met hun kleur te maken.

Het fragment uit het Mediaforum is hier terug te luisteren (vanaf minuut 6.30).