Taal

03 oktober 2016 15:00

Tijdens onze teamdag in juni organiseerde Jacques een sessie over creatief schrijven. Het lijkt in eerste instantie niet iets wat per se aandacht verdient in het hbo, maar ik realiseerde me tegelijk dat we betere schrijvers worden als we iets meer creativiteit gebruiken bij het schrijven, en daardoor met meer plezier kunnen schrijven. Schrijfoefeningen die de creativiteit stimuleren openen luikjes in je hoofd waardoor teksten origineler, leesbaarder en gewoon leuker worden. Er is niets mis met een prettig leesbare zakelijke tekst, toch?

Ik ben een taalfreak en ik weet daardoor niet precies hoe niet-taalfreaks denken over taal (een enorme valkuil voor een taaldocent, want we denken allemaal dat we miniversies van onszelf in de klas hebben zitten), maar ik vind het prachtig om een nieuwe taal te leren en daarmee bijvoorbeeld nieuwe structuren te ontdekken. Het voelt bijna als codes kraken. Zo heb ik enkele pogingen gedaan om de lokale West-Afrikaanse taal van mijn vriend te leren en vond ik een van de mooiste dingen om te ontdekken dat 'vis' letterlijk 'kind van de maan' betekent in zijn taal en 'ster' 'kind van de zon'. Ik voel me dan zo blij als een kind (van de taal), omdat ik iets weet wat bijna niemand weet.

Hetzelfde voelde ik toen ik ontdekte hoe complex en krachtige de Arabische grammatica is, waardoor met kleine (delen van) woordjes ontzettend gevarieerd kan worden. Ik heb het nooit helemaal kunnen doorgronden en ben alweer heel veel vergeten, maar ik voelde me ontzettend rijk door dat kijkje in de keuken.

Misschien nog wel leuker is het om veel om te gaan met vreemdetaalleerders, bijvoorbeeld tijdens de NT2-les, of door samen te wonen met een taalleerder. Zo vertelde mijn vriend onlangs dat hij de dinsdag op zijn werk was begonnen met een polonaise, wat ik een enorm originele manier vond van de dag beginnen als buitenlander in Nederland, maar hij bedoelde dat hij samen met een Poolse collega had gewerkt.

Taal is functioneel en een ervaren schrijver kan met weinig woorden op een prettige manier veel informatie overbrengen. Taal is echter zoveel meer dan alleen een handig transportmiddel voor een boodschap. Het scheelt nogal of je een fiets of een vliegtuig gebruikt om van A naar B te komen en de ene keer is het een meer wenselijk dan het ander. En daar komt, wat mij betreft althans, de creativiteit om de hoek kijken. Juist als we taal niet meer zien als alleen een noodzakelijk middel, maar als een mooie oude Chevrolet, waar we lekker aan mogen klussen, wordt het leuk en wordt de inhoud nog sterker. Het onderwijs zou dus niet alleen een APK-keuring (taal- en spelfouten vermijden) moeten zijn, maar mag ook studenten stimuleren om lekker te blijven sleutelen.

Een verkorte versie van deze blog verscheen als column op de website van Taalvoutjes