Spelling en verbuiging

In veel methoden wordt er geen onderscheid gemaakt tussen spelling en verbuiging en in andere methoden verschilt het onderscheid dat gemaakt wordt weer. Daarom plaats ik vandaag alles in een blog. Voor mij is verbuiging het wel of niet plaatsen van een letter waardoor er betekenisverschil ontstaat, zoals tussen sommige en sommigen, jou en jouw, een groot man en een grote man en tussen word vervolgd en wordt vervolgd. De rest schaar ik onder spelling, waarbij de logica maar al te vaak ontbreekt helaas. Ik erken overigens dat er over dit onderscheid flink gediscussieerd kan worden.

Meervoud – Graag hoor ik verder wat uw gedachtens hierover zijn.
Dat we in het Nederlands verschillende manieren hebben om het meervoud te vormen is al lastig genoeg, maar gelukkig hebben we wel de nodige regels en ezelsbruggetjes. Het venijn zit hem natuurlijk in de woorden waarbij meerdere meervouden mogelijk zijn. De hierboven gekozen oplossing, beide opties door elkaar gebruiken, biedt helaas geen uitkomst.

Zelfstandig of bijvoeglijk – Hierdoor ontstaat er een band tussen twee oudere.
Het onderscheid tussen sommige en sommigen is behoorlijk lastig en als je als docent met termen als ‘zelfstandig’ en ‘bijvoeglijk’ gaat smijten worden de blikken vaak glazig en dwalen veel studenten even af naar die traumatische herinneringen aan het zinsontleden. Voor neerlandici en taalkundigen is het allemaal volkomen logisch, maar voor gewone stervelingen is het pure abracadabra.

Samenstellingen
Ik heb op het moment van schrijven geen voorbeelden paraat, maar spellingfout nummer 1 is het los schrijven van woorden die bij elkaar horen. Het internet barst van de hilarische voorbeelden: lekker bekken, in gang of stem lokaal. Als je niet uitkijkt is je fout al snel te vinden bij Taalvoutjes of het platform Signalering Onjuist Spatiegebruik (SOS). Ik heb het idee dat deze fout steeds meer voorkomt om twee redenen: 1. De spellingchecker van Word die het liefst alles uit elkaar haalt wat hij niet kent en 2. Het Engels, waarin men wel alles los schrijft (en daar zijn Engelstaligen heus niet altijd blij mee, want het werkt er soms net zo verwarrend als hier).

Restafval: spelfouten of tikfouten – Het kantoortje achter de bali
Ik sla, net als in mijn voorgaande blogs, heel veel onderwerpen over en hoop deze artikelen nog regelmatig aan te vullen op basis van zinnen die ik aantref bij studenten. Toch vind ik het nu tijd voor een categorie ‘restafval’. Van veel woorden moet je maar gewoon weten hoe je ze schrijft (en dit opnieuw leren als de spelling weer eens verandert) en de logica is dan vaak ver te zoeken. Tegenwoordig kunnen we gelukkig terecht bij de spellingchecker van Word, maar die faalt dus helaas jammerlijk bij de samenstellingen en bij woorden die niet in zijn lijst staan. De enorme invloed van de spellingchecker is wel te zien bij schijnbaar eenvoudige woorden waarvan we opeens niet meer weten hoe we ze moeten schrijven of waarbij we niet zien dat er een fout in zit door het ontbreken van een rood kringeltje:

• Inverstering
• Ik hoop dat u kunt zien dat ik geen inspiratie heb en dat ik deze toets opniew ga doen.

Wat te doen?
Verbuiging is vaak een kwestie van regels leren, samenstellingen een kwestie van alle zelfstandige naamwoorden aan elkaar plakken en andere spelfouten een kwestie van al die woorden maar uit je hoofd leren of een beter woordbeeld ontwikkelen door bijvoorbeeld veel te lezen. Makkelijk gezegd. Ik vind het niet zinvol als studenten zich op alle aspecten van verbuiging en spelling focussen en wil dat ze eerst kijken waar het nu mis gaat en hoe dit komt (slordigheid of gebrek aan kennis?). Pas daarna is het zinvol om met de theorie aan de slag te gaan of om te oefenen met de spelling van woorden. Veel doen we onbewust al goed en dan maakt extra regelkennis alles nodeloos ingewikkeld. Het kan ook helpen om door te vragen en het denkproces van studenten op die manier te stimuleren: Wat is het enkelvoud van gedachtens? Welk meervoud hoort daar volgens jou bij? Gaat het bij oudere om enkelvoud of meervoud in deze zin? Wat doe je dan?

Wat ik studenten verder nog meegeef is dat een goede tekst niet staat of valt met spelling als zaken als zinsbouw, formulering en structuur niet in orde zijn. Spelling is gewoon een lastige kers op de taart.