Alternatieve feiten

In september 2016 verscheen het rapport Nederlands als taal van wetenschap en hoger onderwijs van de Taalunie, waarin de Taalunie inhaakt op de discussie over de rol van het Nederlands in het hoger onderwijs die al enige tijd gevoerd wordt. De Taalunie schrijft hier onder andere: In een democratie mag verwacht worden dat elke burger, ongeacht afkomst, opleiding of sociale klasse, kennis kan nemen van inzichten en resultaten van wetenschappelijk onderzoek. Ontsluiting van die kennis in de taal van de samenleving – in Nederland en Vlaanderen dus het Nederlands – biedt daartoe de beste garanties. Wanneer over ontwikkelingen of nieuwe inzichten niet meer in het Nederlands gecommuniceerd kan worden, dreigt een gelaagde maatschappij te ontstaan waarin, als het aankomt op toegang tot wetenschappelijke kennis, sprake is van collectieve uitsluiting van diegenen die het Engels onvoldoende of zelfs niet machtig zijn (pagina 15 van het rapport).

Behalve dat veel onderzoek gefinancierd wordt met gemeenschapsgeld en de belastingbetaler dus recht heeft om te lezen wat er met dit geld gedaan wordt, is een goede communicatie over de inhoud van onderzoek essentieel om de kloof tussen arm en rijk, hoog- en laagopgeleid (of theoretisch en praktisch opgeleid) en haves en havenots te verkleinen. Dit is wat mij betreft een cruciaal argument in de discussie over de voertaal van opleidingen: op een gegeven moment kunnen studenten, docenten en onderzoekers niet meer in helder Nederlands uitleggen waar zij mee bezig zijn. De opkomst van Trump maakt zichtbaar in wat voor gepolariseerde wereld we op dit moment al leven en dat het onderwijs dus voor een groot deel heeft gefaald om de kloof te overbruggen.

Voor mij was dit een enorme wake-up call (ik zit goed in m’n Engelse woorden vandaag). Ik ben dagelijks meer bezig met wat we aanbieden om studenten beter te laten communiceren in het Nederlands en hoe we dit doen dan met de waaromvraag. Natuurlijk krijgen we de handen niet op elkaar voor meer aandacht voor het Nederlands als we niet goed uit kunnen leggen waarom dit belangrijk is. Iedere vezel in ons lichaam moet hiervan doordrongen zijn. Simon Sinek laat in zijn beroemde TED-talk zien hoe belangrijk het is om uit te gaan van het waarom. Het antwoord op die waaromvraag komt elke dag langs in het nieuws en we ontkomen er dus niet meer aan. We hebben een heel duidelijke missie. Aan de slag!